Schipperen tussen filosofie en hyperrealisme

Koen Hendrix: “Ik studeerde eind jaren 80 af als handelsingenieur. In Frankrijk, waar ik een lening aanging om mijn studies en kot te kunnen betalen. Financieel onafhankelijk zijn was belangrijk voor mij. Om die reden koos ik ervoor om geen geld te aanvaarden van mijn ouders. Een reden temeer om met een diploma thuis te komen, uiteraard.”

De arbeidsmarkt van de jaren 80 kon niet meer verschillen van die anno 2022. Van de war on talent was nog geen sprake, integendeel. Stijgende loonkosten maakten de Belgische bedrijven minder concurrentieel – om toch één parallel met vandaag te trekken – met een haast collectieve werfstop tot gevolg.

Hendrix: “In dat economisch slagveld studeerde ik af. Omdat ik een stevige som had geleend om mijn studies te kunnen financieren, had ik dringend een job nodig. Dat werd assistent aan de universiteit van Diepenbeek. In die hoedanigheid kwam ik in contact met VKW Limburg, en na een tijdje maakte ik zelf de overstap.”

“In het begin wist ik eigenlijk niets van VKW. Wie ze waren, wat ze deden … Maar ik kom van een thuis waarin ondernemerschap gestimuleerd werd, en dat herkende ik in VKW. Op die manier voelde het aan als thuiskomen. We zijn ondertussen 30 jaar verder, en ik zit er nog steeds.”

Blijven vernieuwen 

In die tijd stond Hendrix mee aan de wieg van verschillende initiatieven. Zo richtte hij samen met enkele collega’s het Expertisecentrum Familiebedrijven op bijvoorbeeld.

Hendrix: “Dat is ondertussen twintig jaar geleden. We merkten bij familiale kmo’s in Limburg een grote behoefte aan zo’n centrum, waarin we bedrijven samenbrengen, leergroepen organiseren, ondernemers vernieuwende concepten en inzichten aanreiken … Het is één van de initiatieven die VKW naar een hoger niveau tilde. Via Europese financiering konden we zelfs academisch onderzoek funderen, waaruit uiteindelijk vier boeken voortvloeide. Als uitgever en eindredacteur maakte ik dat hele proces vanop de eerste rij mee.”

“Verder is het als directeur ook mijn taak om ervoor te zorgen dat VKW rendabel blijft. We zijn geen overheidsorganisatie waar alles gesubsidieerd wordt, maar moeten ons geld uit de markt halen. Via lidgeld dat de meer dan 1000 bedrijven betalen om gebruik te kunnen maken van onze diensten, bijvoorbeeld.”

Ondernemerschap 

Bij wie deze interviewreeks in z’n geheel zal lezen, valt misschien op dat Koen Hendrix de enige is die zelf geen ondernemer is. Toch is net hij degene met het meeste ervaring in verschillende facetten én sectoren van het ondernemerschap. Een interessante paradox die voor inspirerende inzichten zorgt.

Hendrix: “Naast mijn functie bij VKW zetel ik ook in verschillende raden van advies en bestuur. In sociale huisvesting bijvoorbeeld: de meeste principes van succesvol ondernemen blijven overeind, in welke sector je ook belandt. Het implementeren van governance, duurzaamheid, psychologisch eigenaarschap … Maar ook het aanreiken van nieuwe tools. Die kunnen soms heel kleinschalig zijn, maar een groot effect hebben op de manier waarop een onderneming functioneert. Zo zijn we bij VKW bijvoorbeeld begonnen met een wandelend netwerk, nog vóór de pandemie. Een beetje frisse lucht en wat fysieke inspanning kunnen wonderen verrichten. Dat principe geven we nu ook mee aan bedrijven als methodiek om bijvoorbeeld een functioneringsgesprek te voeren. Waarom niet?”

“Het is maar een klein voorbeeld, maar staat wel symbool voor wat we met VKW proberen te doen. Nieuwe inzichten aanreiken, nieuwe tools ontwikkelen. Dat zit ook in mijn eigen karakter ingebouwd. Rust roest. Ik ben nooit tevreden met een status quo en blijf altijd op zoek naar innovatie. Om daarmee ondernemers een spiegel voor te houden. Nooit belerend, altijd inspirerend.”

Nalatenschap 

‘Waarom?’ Het is een vraag die Hendrix meestal stelt, maar ook eentje waarmee hij de laatste jaren steeds vaker zelf geconfronteerd wordt. Als vijftiger met een fiks aantal jaren op de teller is dat niet ongewoon.Hendrix: “Je wil toch iets achterlaten hé. Dat is althans de bedoeling, iets doorgeven aan de volgende generaties. Daarin zit ook mijn passie voor familiebedrijven verweven, die telkens voortbouwen op wat de vorige generatie achterliet. Op die manier begeleid ik niet alleen bedrijven, maar benader ik ook ons eigen, interne verhaal bij VKW.”

“Maar ouder worden is ook: niet vast komen te zitten in dezelfde denkpatronen, weten uit welke aspecten van de job je energie haalt én belangrijker: uit welke niet. Werken van 7u ’s ochtends tot ’s avonds laat: daar heb ik bijvoorbeeld steeds meer moeite mee. Ik heb meer nood aan rust – maar ook aan tijd voor sport en hobby’s – dan vroeger.”

The Minimalists

Twee jonge kerels met een hoog diploma en een goedbetaalde job. Maar: ongelukkig. Net zoals veel jongeren van vandaag werden ze geconfronteerd met de ziekten van deze tijd. Teveel prikkels op sociale media, worklife balance, keuzestress, gebrek aan zingeving. Tot ze besloten om alle ballast uit hun leven te bannen en minimalistisch te gaan leven. Daarover gaat de Netflix-reeks ‘The Minimalists’. Een manier van leven die ook Hendrix aansprak én inspireerde tot waardegedreven ondernemen.

“Ik ben uiteraard ook een kind van mijn tijd. Toen ik begon met werken – in het midden van een economische crisis, weet je nog – spraken we niet over loonsverhogingen, worklife balance of bedrijfswagens. Ik heb tien jaar een klein appartementje gehuurd, in een Ford Fiesta rondgereden, alles zelf betaald. Veel keuze had ik niet.”

“Vanuit dat denkpatroon kijk ik soms vol verwondering naar de wereld van vandaag, die gewend lijkt aan een bepaald niveau van welvaart. Weinig mis mee natuurlijk, maar de crisissen – corona, Oekraïne en alle gevolgen van dien – zetten veel mensen terug met hun voetjes op de grond. Het zal de komende tijd toch met wat minder moeten. Een goeie crisis is in die zin erg nuttig. Want via gemakzucht en gebrek aan tegenslag gaat heel wat creativiteit verloren. Inventiviteit waarmee ondernemerschap naar een hoger niveau getild wordt.”

“Persoonlijk link ik dat meteen aan duurzaamheid. Moet iedereen wel een bedrijfswagen hebben? Is elke verplaatsing nuttig? Heb ik een zwembad nodig in tijden waarin het grondwater continu gevaarlijk laag staat? Enfin, het zijn enkele vragen om over na te denken, ook als onderneming. Want duurzaamheid duikt op in elke visietekst of managementbrainstorm, maar mag geen hippe poster op de muur blijven, zonder meer. Dergelijke waarden doortrekken in consequent gedrag, da’s de uitdaging. Zonnepannelen op je dak leggen omdat dat nu eenmaal de manier is waarop energie anno 2022 opgewekt wordt, en niet omdat er geld mee te verdienen is via groenestroomcertificaten. Da’s een goed voorbeeld van hoe waarden zich vertalen in gedrag.”

“Maar versta me niet verkeerd: bedrijven staan vandaag voor enorme uitdagingen. Grondstoffenschaarste, de ene loonindexering na de andere, een oververhitte arbeidsmarkt … Het maakt wendbaarheid één van de kerncompetenties van goed ondernemerschap. Proberen vooruitkijken in plaats van achter de feiten aanhollen. Het is die mindset waarmee we bedrijven proberen te sterken.”

Klankbord

Iedereen heeft een klankbord nodig. Ondernemers, maar ook zij die ondernemers begeleiden. Zoals Koen en Jo.

“Waar Straight Business Partners in de diepte als adviseur optreedt, zijn wij eerder een partner die inspireert en sensibiliseert. Natuurlijk gebeurt het dat bedrijven ons om concreet advies vragen, maar dan verwijzen we door naar partners. Straight is er daar eentje van. Zelf haal ik ook veel uit mijn gesprekken met Jo. Iemand die inspireert op een niet-belerende manier, een brede kijk op het leven heeft en al wat kilometers op de teller heeft. Altijd voer voor interessante gesprekken!”