De toekomst is circulair

“Daarvoor werkte ik zo’n tien jaar voor Vangansewinkel (het huidige Renewi, red.), waar ik de sector in al zijn facetten leerde kennen”, steekt hij van wal. “Als operations manager was ik op een gegeven moment verantwoordelijk voor zes fabrieken in bijna evenveel landen. Wat we deden? Voornamelijk de recycling van afgedankte elektrische, huishoudelijke apparaten, eerst voor bereidwillige intercommunales, later voor de terugnameorganisaties zoals Recupel.”

“Uiteindelijk duurde het nog jaren vooraleer ik de sprong richting zelfstandigheid waagde, maar daar werd wel de kiem geplant. Ik merkte hoeveel van dat materiaal eigenlijk nog herbruikbaar was, en daar wou ik iets aan doen.”

Van Nul Beginnen 

In 2009 was die kiem rijp om geplant te worden. “Recupel leverde goed werk, maar er zat nog een gapend gat in de b2b-sector. En dat wilde ik maar al te graag opvullen. Dat werd Out of Use, dat ik toen oprichtte. Onze focus: IT-materiaal – maar eigenlijk elektronica in de brede zin van het woord – dat afgedankt werd door bedrijven ophalen, en daarvan zoveel mogelijk hergebruiken.”

“Onze slogan zegt het eigenlijk helemaal: giving purpose to your obsolete material. Wij geven toestellen een tweede leven. Daarbij gaan we op een gestructureerde manier te werk. Eerst testen we het apparaat. Is dat nog in goede staat, dan brengen we het – uiteraard na een grondige opschoonbeurt – terug in omloop, liefst zoveel mogelijk in zijn oorspronkelijke vorm. En met grondig bedoel ik ook écht grondig. Om een voorbeeld te geven: een smartphone ondergaat hier zo’n 76 functionaliteitstesten en een data wiping vooraleer het een nieuwe eigenaar krijgt.”

“Blijkt het toestel in slechte staat, dan demonteren we het en halen we alle herbruikbare componenten uit het apparaat. Denk daarbij aan harde schijven of moederborden, maar even goed schermen van laptops. Alle niet-herbruikbare apparaten en componenten worden nadien eerst gedepolueerd en verder gerecycled tot secundaire grondstoffen. Dat gaat dan bijvoorbeeld over de herwinning van metalen, non-ferro of plastics. Op die manier slagen we erin om 89,96% van alle materialen die bij Out of Use binnenkomen, op een duurzame manier te herintroduceren in de kringloop.”

Tijdsgeest 

“En da’s een groot verschil met pakweg 20 jaar geleden, toen nog veel apparaten achteloos in de shredder verdwenen. Mettertijd is het besef bij de brede laag van de bevolking gekomen dat het anders kan. Anders móet. In de beginperiode van Out of Use stonden we nog in de woestijn te prediken, maar die periode is voltooid verleden tijd. Ook bij bedrijven, waar het begrip ‘duurzaamheid’ tegenwoordig overal hoog op de agenda staat. Soms louter voor de vorm, maar bon. De mentaliteitswijziging is definitief ingezet, en dat kan ik alleen maar toejuichen.”

“Ook hartverwarmend om te zien hoe de jeugd mee aan die kar sleurt. Hun engagement – denk maar aan de klimaatmarsen – heeft al veel verandering teweeggebracht. Zo is tweedehands bijvoorbeeld geen vies woord meer. Die connotatie is 180 graden gedraaid ten opzichte van vroeger. En het moet gezegd worden: ook op beleidsniveau zijn ze mee met hun tijd. In de Green Deal (een ambitieus pakket van maatregelen waarmee de Europese Unie de ambitie heeft om het eerste klimaatneutrale continent te worden, red.) die nog niet zolang geleden werd onderhandeld, zitten écht goede dingen. Tegen 2025 moeten nieuwe batterijen bijvoorbeeld uit minstens 30% gerecycled materiaal bestaan. Da’s vooruitgang.”

Zichtbare Impact

“Daaraan mogen meewerken, daar haal ik ontzettend veel voldoening uit. Onlangs waren we met het ganse bedrijf gaan wandelen in Vallée de la Gueule, waar we in samenwerking met Natagora (de Waalse tegenhanger van Natuurpunt, red.) enkele hectaren bos plantten om de biodiversiteit in de regio aan te zwengelen. En dan zie je met je eigen ogen waarvoor we elke dag opnieuw komen werken.”

“Dat soort van ecologische samenwerkingen, daar zijn we bij Out of Use veel mee bezig. We zijn uiteraard een bedrijf, geen vzw die overeind blijft door subsidies, en moeten dus uit de kosten raken. Maar de opbrengst van onze klanten? Daar kunnen ze vanalles mee doen. Schenken aan een goed doel bijvoorbeeld. Zo geven we onze klanten vaak een keuze. Of we betalen voor het materiaal, of we planten met dat geld bossen. Op die manier staat de teller ondertussen al op 67 480 vierkante meter. Daarbij geven we onze klant trouwens ook een CO2-certificaat, waarop onder meer vermeld staat hoeveel ton CO2 ze hebben vermeden. Voor zulke initiatieven zijn bedrijven gevoelig geworden.”

Sociaal Engagement

“Dat maatschappelijk engagement stopt overigens niet bij de factor milieu. Ook op sociaal vlak proberen we ons steentje bij te dragen. Zo hebben we, onder leiding van mijn oudste zoon Dennis, de vzw Circular Brussels opgericht, waarmee we IT-materiaal schenken aan mensen die door uiteenlopende redenen geen toegang hebben tot pakweg een laptop of smartphone. Op die manier proberen we de digitale kloof te verkleinen.”

“Maar ook met Out of Use zelf is die sociale insteek zeker aanwezig. Zo hebben we structurele partnerschappen lopen met dertien socialetewerkstellingsbedrijven. En als je door ons magazijn wandelt, kom je heel wat verschillende nationaliteiten tegen. Stuk voor stuk toppers. Heel intelligent ook, maar vaak zijn ze de taal niet machtig. Wij leren ze de kneepjes van het vak, maar ze krijgen hier bijvoorbeeld ook les Nederlands. Daarnaast werken bij ons momenteel ook zeven IBO’s (individuele beroepsopleidingen, red.). Ook hen geven we een on-the-job training, zoals dat dan heet.”

Toekomst

64 is-ie, Mark. Een leeftijd waarop veel generatiegenoten stilaan hun werkplunje aan de haak hangen. Maar zoals dat gaat met mensen die van hun hobby hun beroep maken, denkt Mark nog niet aan zijn pensioen. De sector van circulariteit, waarin hij mee aan de wieg stond, is bezig aan een explosief groeitraject. En dat wil hij voor geen geld van de wereld missen.

“We staan echt nog maar aan het begin”, vertelt hij. “Stilaan zijn we de kinderschoenen ontgroeid, en wordt het wereldwijd een gigantische sector. En het fijne daaraan is: het zijn allemaal kleine bedrijven die de kar trekken, geen multinationals. Want je moet lokaal werken. Met materialen en grondstoffen van hier én mensen van hier. Je kunt dat model in principe wel copypasten naar het buitenland, maar de insteek is altijd lokaal.”

“De volgende stap is wellicht om producten aan te bieden als een service. Concreet bedoel ik daarmee: toestellen uitleasen, na een bepaalde periode terugnemen en de materialen vervolgens recycleren in een volgend product. Nu is het nog een beetje vroeg daarvoor, maar let op mijn woorden: binnen een jaartje of twee wordt dat dé booster voor de hele sector.”

“Ook wij verkennen die piste. Omdat het perfect past binnen onze filosofie van levensduurverlenging, maar ook zodat we onze activiteiten kunnen opschalen. Om op die manier onze impact op de maatschappij te vergroten. Op zich is groei geen doel, maar eerder een logisch gevolg van onze werking. En nu ook mijn jongste zoon (Yannick, de huidige COO van Out of Use, red.) in de zaak is ingestapt, wil ik hem natuurlijk op een dag het bedrijf in de meest optimale omstandigheden kunnen nalaten.”

“En daar zijn we nu volop mee bezig, dat professionaliseren. Mede met de hulp van Straight Business Partners zijn we dat traject begonnen. Vroeger deed ik alles zelf, maar daarvoor zijn we ondertussen te groot geworden. Zo hebben we onlangs een sales director aangeworven, die de opdracht kreeg om een heel departement uit te bouwen.”

Vrije Tijd 

“Eigenlijk ben ik gewoon graag met mijn handen bezig. Met die technieken en technologieën. Mijn dochter is bijvoorbeeld haar huis aan het verbouwen, maar we bijna alles zelf doen. Zo heb ik een tijdje geleden tweedehandszonnepanelen gekocht en op het dak geïnstalleerd. Ik doe dat nu eenmaal graag. Daarnaast speel ik al 46 jaar volleybal, en loop ik elk weekend mijn 10 kilometer.”